كاربرد ليزر در دندان پزشكي چيست و چه مزايايي دارد؟

ليزر در دندان پزشكي يكي از نوين ترين روش‌هاي درماني است كه روز به روز در حال گسترش بوده و طرفدران آن در حال افزايش هستند. استفاده از ليزر در دندانپزشكي از سال ۱۹۸۹ آغاز گرديد. درمان با ليزر در مقايسه با ابزار معمول دندانپزشكي شامل انواع دريل‌ها و ديگر وسايل تيز كه براي بريدن و جرم گيري لثه استفاده مي‌گردد بسيار قابل تحمل‌تر بوده و  با درد و خونريزي كمتري همراه است. در ادامه اين مطلب از مجله سلامت سيب قصد داريم مروري كوتاه داشته باشيم بر كاربرد ليزر و مزاياي استفاده از اين ابزار در دندان پزشكي؛ با ما همراه باشيد. همچنين مي‌توانيد با مراجعه به صفحه اصلي مجله سلامتي پزشكي سيب به همه جديدترين مقالات مبتني بر جديدترين اطلاعت پزشكي دسترسي پيدا كنيد.

ليزر دندان پزشكي چيست؟

كلمه ليزر (laser) مخفف عبارت light amplification by stimulated emission of radiation است . ليزر درواقع يك نور تقويت شده است كه با خصوصيات منحصر به فرد و با توجه به طول موج خود، كارايي‌هاي متنوعي از كنترل درد تا جراحي و غيره دارد. در حال حاضر ليزرهاي دندانپزشكي شامل طول موج هاي قرمز و مادون قرمز هستند. اين طول موج ها، ايمن هستند و خطر جهش ژنتيكي و سرطان زايي ندارند.

كاربرد ليزر در دندان پزشكي نوين

امروزه از ليزر در دندانپزشكي جهت درمان پوسيدگي هاي دندان، درمان حساسيت هاي دنداني، درمان مشكلات لثه، سفيد كردن دندان‌ها، جراحي و عصب كشي استفاده مي‌شود.

درمان پوسيدگي دندان

استفاده از ليزر براي برداشتن پوسيدگي دندان و پر كردن آن به جاي دريل هاي دندانپزشكي يكي از كاربرد هاي متداول اين تكنولوژي در دندانپزشكي است. ليزر در اين مورد داراي دقت بالا بوده و گاها احتياجي به بي حسي دندان نمي باشد.

درمان حساسيت هاي دنداني

بيماراني كه به علت تحليل لثه و عريان شدن ريشه دندان دچار حساسيت هاي دنداني هستند مي توانند به كمك ليزر براي هميشه از اين حساسيت ها رهايي يابند.

درمان مشكلات لثه

التهاب، بيماري و عفونت هاي لثه به علت تجمع باكتري ها ،در برابر درمان هاي سنتي بسيار مقاوم  هستند. از ليزر مي توان براي از بين بردن اين باكتري ها و تصحيح مشكلات لثه براي مدت زمان طولاني تر استفاده كرد.

سفيد كردن دندان ها

يكي از كاربردهاي فراگير ليزر در دندانپزشكي، سفيد كردن دندان ها مي باشد. ليزر قادر است به كمك اشعه و مواد شيميايي به سفيد كردن دندان ها با درجه خيلي بالاتر از درمانهاي قبلي كمك كند. معمولا در درمان هاي سفيد كردن دندان با ليزر به بيمار عينك مخصوص داده مي شود تا چشم هايش از اشعه ليزر محافظت گردد.
جراحي: اين روزها استفاده از ليزر در جراحي هاي دندان پزشكي بسيار شايع است. ليزر به علت سوزاندن مويرگ ها باعث خونريزي كمتر در جراحي هاي لثه شده و بهبود نسج نرم،بعد از جراحي سريع تر خواهد بود.

عصب كشي

به تازگي بعضي از برندهاي ليزر ،براي درمان عصب كشي دندان استفاده ميشود. تحقيقات نشان داده است كه درمان عصب كشي با ليزر به علت از بين بردن باكتري هاي ايجاد كننده عفونت دندان، از شانس موفقيت بيشتري در مقايسه با درمان هاي سنتي برخوردار است.

انواع ليزر در دندانپزشكي

ليزرهاي دندانپزشكي به دو دسته كلي ليزر‌هاي كم‌توان و ليرز‌هاي پرتوان تقسيم مي‌شوند.

ليزر كم توان ( با توان كمتر از 0.5 وات)

اين نوع ليزر مشابه ليزرهايي است كه در كلينيك هاي فيزيوتراپي استفاده ميشود. اين نوع ليزر با فعال سازي بيشتر فرايندهاي ترميم سلولي يا درمان هاي ضد التهابي موجب تسريع و تسهيل فرايند درمان ميشود. از اين نوع ليزر در درمان سفيد كردن دندان استفاده ميگردد.

ليزر پرتوان ( با توان بالاتر از 0.5 وات)

اين نوع ليزر براي انواع جراحي ها و پاكسازي لثه استفاده ميگردد. توان اين نوع ليزر بيشتر از نوع كم توان بوده و قادر به برداشتن نسج نرم دندان يا بريدن آن مي باشد.

ليزر اربيوم چيست؟

اين نوع ليزر كه در دسته ليزرهاي پرتوان قرار مي‌گيرد، تنها ليزر موجود در دندانپزشكي است كه مي تواند بافتهاي سخت مثل دندان واستخوان را تراش دهد. در بعضي موارد از اين ليزر براي تراش دندان يا برداشتن استخوان در جراحي ايمپلنت استفاده ميگردد. البته استفاده از اين نوع ليزر احتياج به افراد بسيار متخصص در علم ليزر دارد. نكته مهم اين است كه اين نوع ليزر ها هنوز قدرت زيادي براي برداشتن بافت هاي سخت با سرعت زياد (در مقايسه با توربين هاي دندانپزشكي) ندارند، لذا درمان بافت هاي سخت با كمك ليزر زمان درمان دندانپزشكي را طولاني تر مي كند.

مزاياي درمان با ليزر

همانطور كه عنوان شد، ليزردرماني دندان نسبت به استفاده از ابزارهاي برشي مزاياي زيادي را به همراه دارد. از جمله مزاياي استفاده از ليزر در دندان پزشكي عبارتند از:

• بي حسي كمتر و در بعضي موارد درمان بدون بي حسي
• آسيب بافتي كمتر و تسريع روند درمان
• خونريزي كمتر و كمك به روند بهبودي پس از جراحي
• خاصيت ضد باكتري ليزر
• اثر بخشي بيشتر (در مقايسه با درمانهاي سنتي) بويژه در سفيد كردن دندان و جراحي هاي لثه.

معايب درمان با ليزر

• هزينه بالاي درمان هاي دندانپزشكي با ليزر
• درمان با ليزر هنوز نتوانسته بطور كامل جايگزين روش هاي سنتي در دندانپزشكي شود.

كلام آخر

ليزر درماني دندان‌ها يك روش جديد و مفيد است كه نسبت به روش‌هاي سنتي دندانپزشكي عوارض، درد و خون ريزي كم‌تري را شامل مي‌شود. اين روش مي‌تواند براي سفيد كردن دندان و يا عمل‌هاي جراحي مهم مثل عصب كشي دندان به كار رود شايان ذكر است كه درمان ليزر يكي از نوين ترين درمان ها در دندانپزشكي بوده و هنوز احتياج به تحقيقات گسترده و پيشرفت دارد. توصيه مي‌شود براي بهره‌مند شدن از درمان يا سفيد كردن دندان با ليزر، با دندانپزشك خود مشورت نماييد.

دكتر امير بلوچ

منابع:
Lasers in dentistry By Donald J. Coluzzi Steven P.A. Parker
Lasers in Dentistry: Guide for Clinical Practice by Patricia M. Freitas