چرا خوردن سبزيجات براي برخي از افراد دشوار است؟ (بخش اول)

علت اينكه برخي افراد قادر به تحمل طعم انواعي از سبزيجات نيستند، در ژن‌هاي آن‌ها نهفته است. پژوهشگران دانشگاه كنتاكي بر اين باورند كه يك ژن خاص موجب مي‌شود كه تركيبات موجود در سبزي‌ها باعث شود آن سبزي‌ها مزه‌ي تلخ‌تري براي برخي افراد داشته باشند، بنابراين اين گروه از افراد از مصرف سبزيجاتي مانند كلم بروكلي، كلم بروكسل و جوانه‌ها كه براي سلامتي قلب مفيد هستند، خودداري مي‌كنند.

ژن طعم

هر فرد دو نسخه از ژن TAS2R38 را به ارث مي‌برد. اين ژن كد كننده‌ي پروتئيني است كه در گيرنده‌هاي چشايي زبان توليد مي‌شود و به ما اجازه مي‌دهد مزه‌ي تلخي را درك كنيم. اين ژن دو الل يا واريانت ژني به نام‌هاي AVI و PAV دارد. افرادي كه دو نسخه از واريانت AVI را به ارث برده باشند، در برابر مزه‌ي تلخ ناشي از مواد شيميايي خاص حساس نيستند. 

كساني كه حامل يك نسخه از واريانت AVI و يك نسخه‌ از واريانت PAV، باشند، طعم تلخ اين مواد شيميايي را درك مي‌كنند؛ اما نه به اندازه‌ي افرادي كه دو نسخه از واريانت PAV را دارند. طعم برخي از غذاها براي گروه اخير كه «چشنده‌هاي فوق‌العاده» ناميده مي‌‌شوند، بسيار تلخ است. به ‌گفته‌ي پژوهشگران، به ارث بردن دو نسخه از ژن «طعم ناخوشايند» باعث مي‌شود كه غذاهايي مانند كلم بروكلي و جوانه‌ها طعم تلخي براي افراد داشته باشند. اين موضوع مي‌تواند علت اين امر باشد كه چرا برخي افراد نمي‌توانند سبزيجات را به اندازه‌ي كافي در رژيم غذايي خود بگنجانند. همين ژن ممكن است موجب شود كه آبجو، قهوه و شكلات تلخ نيز براي فرد ناخوشايند باشد.

از لحاظ تكاملي، حساس بودن نسبت‌ به طعم تلخ ممكن است مفيد بوده و موجب شده باشد كه انسان از خوردن گياهان سمي (تلخ) خودداري كند. اما دكتر جنيفر اسميت و همكارانش از دانشكده‌ي پزشكي دانشگاه كنتاكي مي‌گويند كه اين مساله همچنين مي‌تواند به معناي اين باشد كه افراد مذكور از نظر مصرف ۵ وعده ميوه و سبزيجات در طول روز دچار مشكل شوند. دانشمندان ۱۷۵ فرد را مورد مطالعه قرار دادند و دريافتند كساني كه داراي دو نسخه از واريانت PAV هستند، مقادير بسيار كمي از سبزيجات برگ سبز را كه براي قلب مفيد هستند، مصرف مي‌كنند. دكتر اسميت در نشست انجمن قلب آمريكا به پزشكان گفت: اگر واقعا مي‌خواهيد كه بيمار توصيه‌هاي غذايي را دنبال كند، بايد اين مساله را نيز در نظر بگيريد كه طعم غذاها براي وي چگونه است.

اين مطالعه در نشست علمي انجمن قلب آمريكا كه در فيلادلفيا برگزار مي‌شود، ارائه خواهد شد و در ادامه‌ي پژوهش‌هاي گذشته انجام شده است كه نشان مي‌دادند بين ژنوتيپ و مصرف سبزي ارتباط وجود دارد. پژوهشگران پرسش‌نامه‌هاي مرتبط با مصرف مواد غذايي ۱۷۵ نفر را تجزيه ‌و ‌تحليل كردند. ميانگين سني پاسخ‌ دهندگان ۵۲ سال بود. بيش از ۷۰ درصد از آنان را زنان تشكيل مي‌دادند. پژوهشگران دريافتند احتمال اينكه افراد داراي نسخه‌ي PAV، در نيمه‌ي پايين مصرف ‌كنندگان سبزي قرار بگيرند، 5/2 برابر بيشتر است. اين مطالعه مي‌تواند رويكرد پزشكان را در زمينه‌ي توصيه‌هاي غذايي براي داشتن سيستم قلبي‌ عروقي سالم‌تر تغيير دهد. اسميت گفت: اين ارتباط مي‌تواند روي توانايي آن‌ها براي تغيير رژيم غذايي در جهت رسيدن به الگوي تغذيه‌اي سالم براي قلب تاثيرگذار باشد.