مستند «آتيكا»؛ تأملي بر خونين‌ترين شورش زندانيان در تاريخ آمريكا

مجله تجربه، ترجمه علي افتخاري

در 9 سپتامبر 1971، بيش از 1200 زنداني در مركز اصلاح و تربيت آتيكا در شمال ايالت نيويورك، يك زندان فوق امنيتي را غارت كردند، بيش از 30 نفر را بازداشت كردند و خواستار رفتار بهتر شدند. پس از چند روز، گفتگوها متوقف شد. به دستور نلسون راكفلر، فرماندار نيويورك، دستور بازپس گيري آتيكا صادر شد و 29 زنداني و 10 زنداني كشته شدند.

به مناسبت پنجاهمين سالگرد اين رويداد، فيلم «آتيكا» به كارگرداني استنلي نلسون با همكاري تريسي اي. كري يكي از تكان دهنده ترين وقايع تاريخ آمريكا را بررسي مي كند، رويدادي كه امروز به تصوير كشيده مي شود.

نلسون درباره فيلم «آتيكا» ساخته شوتايم كه براي اولين بار در سپتامبر 2021 در جشنواره فيلم تورنتو به نمايش درآمد، گفت: «آتيكا هميشه يك داستان سبز است. ما هر زماني مي‌توانستيم فيلم بسازيم و بحث‌ها مشابه بود، درباره زندان‌هاي دسته جمعي، عواقب نژادي و نياز به اصلاحات، اما خوب بود كه با اطلاعات جديدي كه قبلاً هرگز منتشر نشده بود، به 50 سال گذشته نگاه كنيم. . فكر مي‌كنم امسال پنجاهمين سالگرد حادثه آتيكا است كه آن را غني‌تر و مهم‌تر كرده است، اما اميدوارم اين گزارش آگاهي را در مورد بي‌عدالتي‌ها در زندان‌ها افزايش دهد.»

اگرچه ايالات متحده حدود 5 درصد از جمعيت جهان را تشكيل مي دهد، اما حدود 25 درصد از جمعيت جهان را در خود جاي داده است. جنگ پرزيدنت رونالد ريگان با مواد مخدر در دهه 1980 و لايحه جنايت كلينتون/بايدن در دهه 1990 بسيار مهم بود. تا سال 1970، 48500 نفر در زندان هاي ايالتي و فدرال نگهداري مي شدند. امروز اين رقم به شدت افزايش يافته است.

نلسون گفت: «بيش از دو ميليون نفر در زندان‌هاي ايالات متحده هستند، چنين چيزي در تاريخ جهان اتفاق نيفتاده است. «آتيكا» فيلمي است كه من هميشه به ساختن آن علاقه داشتم. اعتصاب و پيامدهاي آن لحظه حال را به گونه اي ساخته است كه فكر مي كنم بينندگان را شگفت زده مي كند. چيزي كه اميدوارم اين فيلم باعث شود مردم به سيستم زندان و زندانيان به عنوان انسان فكر كنند. ما اصلاً به آنها فكر نمي كنيم و اين دقيقاً كاري است كه سيستم زندان بايد انجام دهد.

تحت تأثير فعاليت‌هاي حقوق بشر در آن زمان، زندانيان آتيك به بهبود شرايط زندگي خود تحريك مي‌كردند، اما تنها كاري كه مي‌توانستند انجام دهند، دادن وعده‌هاي مبهم بود. در هياهوي ناشي از نارضايتي طولاني مدت، زندانيان خواستار يك سري مطالبات از سوي مقامات شدند.

كل ليست شكايات آنها منطقي بود. زندانيان غيرانساني 14 تا 16 ساعت در روز را در توالت مي گذرانند. نامه هاي آنها مورد بررسي قرار گرفت. او محدوديت هايي براي يادگيري داشت. درمان شرم آور بود. سيستم آزادي مشروط ناعادلانه بود. آنها فقط يك بار در هفته اجازه داشتند به توالت بروند و هر ماه فقط يك رول دستمال توالت به آنها داده مي شد. و مردان اغلب گرسنه به رختخواب مي رفتند، زيرا دولت فقط 63 سنت در روز براي غذا براي هر زنداني خرج مي كند.

علاوه بر اين، 63 درصد از زندانيان سياه پوست يا سبزه بودند. 100% نگهبانان را افراد سفيدپوست تشكيل مي دادند و بيشتر آنها نژادپرست بودند و اين بدان معنا بود كه زندانيان سفيدپوست مدام توسط كاركنان زندان مورد آزار و اذيت قرار مي گرفتند.

نلسون گفت: «يكي از به ياد ماندني‌ترين نقل‌قول‌هاي فيلم درباره يك زنداني سفيدپوست كه درباره چگونگي به دست آوردن حقوق سفيدپوست خود صحبت مي‌كند. اين شگفت انگيز است. يكي از كارهايي كه اين فيلم در كنار بسياري از فيلم‌هاي آتيكا انجام داد، توضيح اين بود كه چرا زندانيان شورش كردند. اكنون مي دانيم كه با آنها بدرفتاري شده است. آنها به عنوان يك انسان ديده نمي شدند و اين نوعي نژادپرستي كنترل نشده است كه تا به امروز ادامه دارد.”

هنگامي كه پليس دولتي كنترل زندان را دوباره به دست گرفت، خشونت نژادي تشديد شد. پس از اينكه فرماندار راكفلر، سياستمدار ترسو كه هيچ علاقه اي به عواقب انساني تصميماتش نداشت، دستور داد كه زندان به هر نحوي بازگشايي شود، افسر در حال فرياد زدن “برتري سفيدها” بود. آنچه رخ داد حمله خونين با گاز اشك آور و سلاح گرم بود كه پس از چهار روز مذاكره بي نتيجه حدود 15 دقيقه به طول انجاميد.

فجيع ترين جنايتي كه تاكنون رخ داده است، پس از استفاده كامل مقامات دولتي از زندان رخ داده است. پليس ايالتي بر زخم هاي زندانيان زنده مانده ادرار مي كند. زندانيان مجبور شدند برهنه شوند و با پاي برهنه از روي شيشه هاي شكسته و تونل هاي افسران مجري قانون كه به نوبت آنها را با چوب مي زدند فرار كنند. در تلاش براي تحقير بيشتر آنها، زندانيان برهنه مجبور شدند روي لبه گاردهاي سفيد متقلب راه بروند. اين نمايشي است كه به سرعت توسط بازار برده ها مطابقت دارد.

نلسون مي‌گويد: «مطمئناً نبايد به اين شكل تمام شود. اينطور نيست كه زندانيان ناگهان خشن تر از اسيران يا هر چيز ديگري شوند. “اين واقعاً بخشي از كاري بود كه دولت مي خواست انجام دهد، گفت: “ما قدرت انجام اين كار را داريم و خسته هستيم و مي خواهيم با خشونت هر چه بيشتر به آن پايان دهيم.”

راكفلر جمهوري با تشويق نيكسون مسير سختي را طي كرد. مكالمات تلفني آنها توسط سيستم ضبط كاخ سفيد نيكسون ضبط شده است.

كري، يكي ديگر از تهيه‌كنندگان كتاب «آتيكا مي‌گويد» مي‌گويد: «هيچ‌كدام از ما نمي‌توانيم به قلب و ذهن راكفلر نگاه كنيم، اما من فكر مي‌كنم بر اساس اين گفتگوها، هيچ تلاش ايماني براي پيگيري و مذاكره وجود ندارد». او درخواست كرد، اما اين اتفاق نيفتاد، زيرا در نهايت اين يك مزيت سياسي براي نيكسون و راكفلر بود كه از آن وضعيت خارج شوند. “

راكفلر از بازديد از آتيكا براي بهبود وضعيت امتناع كرد. از او خواسته نشد كه با زندانيان ملاقات كند، فقط از او خواسته شد كه بيرون از ديوارهاي زندان ظاهر شود.

نلسون گفت: “يكي از چيزهايي كه زندانيان مي خواستند اين بود كه صداي آنها شنيده شود، بنابراين ورود راكفلر مي تواند نشانه اي باشد كه دولت از طريق فرماندار راكفلر صداي شما را خواهد شنيد.” فكر مي‌كنم اگر راكفلر به آنجا مي‌رفت، شرايط بسيار متفاوت بود.

كميسيون ويژه ايالت نيويورك در مورد حادثه دلبستگي براي تحقيق در مورد شورش گفت: “به استثناي نسل كشي سرخپوستان در اواخر قرن نوزدهم، حملات پليس ايالتي به خونين ترين روز مردم آمريكا از زمان جنگ داخلي تبديل شد.”

با اين حال، هيچ كس تاوان بي عدالتي را پرداخت نكرد. سال‌ها بعد، ميليون‌ها دلار به بازماندگان زندانيان و بازماندگان قتل‌عام بازپرداخت شد – نلسون آن را «مقدار غيرمنتظره‌اي پول» خواند، اما دولت هيچ قساوت يا قتل عام را نپذيرفت. علنا عذرخواهي نكرد. اين نلسون را شگفت زده نكرد.

او گفت: “جلساتي به نام كميسيون مك كوي برگزار شده است، همه چيز مورد بحث قرار گرفته است، اما هيچ كس تحت پيگرد قانوني قرار نگرفته است كه من را شگفت زده نمي كند.” امروز، شما مي بينيد كه آمريكايي هاي آفريقايي تبار ثروتمند توسط پليس كشته مي شوند و در حالي كه مردم در حال ضبط با تلفن هاي همراه خود هستند، پليس آزاد است كه پرسه بزند. بسيار آسان است كه بگوييم اين ادامه 50 سال پيش است.

نلسون در زمان قيام 1971 20 ساله بود. او تاكيد كرد كه اعترافاتش از طريق شكنجه و اعترافاتش از طريق شكنجه گرفته شده است. به عنوان مثال، راكفلر به مقامات دولتي دستور داد كه به ادعاي اعدام زندانيان توسط زندانيان پايبند باشند، در حالي كه در واقع، پس از كالبد شكافي، تمام قربانيان توسط پليس و نگهبانان دولتي تيراندازي شدند.

در مورد حادثه آتيكا رمز و راز زيادي وجود دارد و حتي امروز، دولت آمريكا همچنان از انتشار هزاران پرونده مهم خودداري مي كند.

نلسون مي‌گويد: «قبل از ساخته شدن فيلم، فكر نمي‌كنم كسي بداند. ما نفهميديم چرا زندانيان زندان را گرفته اند. ما دخالت نيكسون با جاه‌طلبي‌هاي سياسي راكفلر را درك نكرديم، و فكر مي‌كنم به طور كامل متوجه نشديم كه زندانيان چگونه مذاكره مي‌كنند و سعي مي‌كنند به صلح پايان دهند، نه نسل‌كشي. تا كنون، بسياري از مردم فكر كرده اند، “من مي دانم كه اينجا زنداني است كه در آن اتفاق مهمي رخ داده است، اما در مورد جزئيات مطمئن نيستم.”

در دهه‌هاي پس از قيام، شرايط در آتيكا و زندان‌هاي ايالات متحده تغيير چنداني نكرده است. نلسون مي گويد: «وضعيت در آتيكا براي مدتي بهتر شد، زيرا اتفاقي كه افتاد بسيار ناراحت كننده بود، اما به تدريج به حالت اوليه خود بازگشت و امروز سيستم زندان ها به همين شكل است. بستگي به اين دارد كه چه كسي ارباب يا سرپرست باشد. آنها قدرت زيادي دارند و اين به آنها بستگي دارد كه آيا زندانيان «حق» هستند، اما بازنگري در وضعيت امروز زندان هاي ما و جلوگيري از پايان بازداشت هاي دسته جمعي همچنان ضروري است.

«آتيكا» در زمان حساسي آمد. مذاكرات در مورد اصلاح عدالت كيفري به امري عادي تبديل شده است. اين موضوع در جريان انتخابات رياست جمهوري آمريكا در سال 2020 مورد بحث قرار گرفت، اما آتيكا همچنين هشدار داد كه اين كشور در گذشته بوده است. نتيجه غم انگيز فيلم ارزش مخالفان را دست كم نمي گيرد. اعتراضات امروز همچنان زندانيان درون نظام را تحت تاثير قرار مي دهد.

در سال 2018، دست كم در 17 كشور اعتراضات زندان برگزار شد. در آن زمان، زندانيان در سراسر ايالات متحده از كار كردن خودداري كردند، بر روي سكو مي نشستند، و در برخي موارد از گرسنگي مي مردند تا توجه را به شرايط اسفناك و اعمال استثمار جلب كنند. اعتصاب مانند آتيكا با يك سري مطالبات از جمله بهبود سريع شرايط زندان و لغو فوري برده داري در زندان ها همراه بود. آنها همچنين قوانين فدرال را هدف قرار مي دهند كه شكايت زندانيان از مقامات به دليل نقض حقوق بشر را دشوار مي كند و خواستار پايان دادن به نابرابري نژادي و افزايش بازپرداخت است.

نلسون گفت: “اين ساخته شده است و به شيوه اي بسيار ويژه به زندانيان قدرت مي دهد.” همه زندانيان در زندان هاي طولاني كشور از وضعيت آتيك آگاه هستند و به فكر آتيك هستند و مي دانند كه اگر به آنها فشار بياورند ممكن است حقوق خود را مطالبه كنند. همانطور كه يكي از برادران فيلم مي گويد: “عواقبي دارد، اما گاهي اوقات بايد اين كار را انجام داد.”

منابع: Undewire (Temby Obnson)، Deadline (متيو كري)

اين فيلم را در Experience تماشا كنيد