جاذبه ماندگار ايزابل هوپر / روايت بازيگر مؤلف از فيلم «او»

مجله نوا، ترجمه علي افتخاري

«ال» پل ورهوفن كه در بخش رقابتي رسمي جشنواره فيلم كن 2016 به نمايش درآمد، دو نمايش غيرمنتظره دارد. هر دو ستاره ميشل با بازي ايزابل هوپر بازيگر فرانسوي. و فقط ايزابل هوپر مي تواند با آن بازي كند. ميشل يك بازيگر موفق و جدي ويدئو، دختر يك قاتل در زندان و يك مادر اسير، همسر يك نويسنده شكسته، مادر يك پسر درمانده و بالاتر از همه، يك زن با كنترل است. كسي كه به او تجاوز كرده است آن را دريافت خواهد كرد. نمي توانم به بازيگر ديگري فكر كنم كه اين روزها بتواند اين نقش را بازي كند و به آن آبرو، عمق و طنز ببخشد.

اما اول، بياييد واضح بگوييم: “او” تجاوز را ستايش نمي كند و نمي پذيرد. اين پيام را ارسال نمي كند كه قربانيان نبايد با پليس تماس بگيرند و در عوض مهاجمان خود را به يك شام خانوادگي دعوت كنند، كاري كه ميشل انجام داد. فيلم، بازگشتي سريع و دور به رقيب كارگردان هلندي، ورهوون، خالق «غريزه اصلي» و «ربوكاپ»، بالاتر از همه، ابزار هوپر براي استفاده از همه چيز – همه چيز – در زرادخانه عالي خود. سوزان سانتاگ (نويسنده، محقق ادبي و فعال سياسي آمريكايي) كه زماني هوپر را “هنرمند بي‌نقص” خطاب كرد، گفت كه هرگز “بازيگر درخشان يا باهوش‌تر از هوپر” را نديده است. وقتي او را ديدم، فهميدم چه چيزي منظور او بود

در اروپا چيزي در مورد دنياي سياه و رفتار پيچيده «او» وجود دارد كه در هشتاد و نه سالگي نماينده فرانسه در زمينه زبان خارجي بود. ورهوون مي خواست فيلمي در هاليوود فيلمبرداري كند، اما پنج يا شش بازيگر آمريكايي اين نقش را رد كردند، احتمالاً به اين دليل كه فيلم به يك ركورد قديمي انتقام تبديل نمي شود. اين اتفاق براي هوپر رخ نداد، بازيگري كه پيش از اين در فيلم هايي مانند «مادر من» (2004) و به ويژه «معلم پيانو» (2001) ساخته ميشائيل هانكه در شخصيت هاي عجيب و غريب بازي كرده بود. (هوپر به دليل مهارت هنري‌اش مريل استريپ فرانسوي لقب گرفته است، اما با وجود تغييرات مداوم، قوي‌ترين زنان در ورزش‌هاي استريپ هرگز دشوار نخواهند بود.)

رزومه هوپر قابل توجه است: علاوه بر 100 فيلم در اولين نقش اصلي او در سال 1971، بسياري از شجاع ترين روياپردازان سينما از جمله كلود شابرول، كلر دني، كرتيس هانسون، هال هارتلي و فرانسوا اوزون. در همان سال 2016، هوپر علاوه بر “او”، در “بعدش چيست”، بازيگر فرانسوي كمدي-درام، ميا هانسن-لوو بازي كرد. او نقش ناتالي، معلم فلسفه پاريسي را بازي مي‌كند كه شوهرش او را يك زن جوان گذاشت، مادرش مي‌ميرد، و ناشرش ديگر كتابش را منتشر نمي‌كند – با اين حال، با اين همه از دست دادن، آزادي غيرمنتظره‌اي پيدا مي‌كند. ناتالي در روشنايي راه مي‌رود و ميشل در تاريكي راه مي‌رود، اما هر دو نقش توانايي برجسته هوپر را در به دست آوردن قدرت از خطر نشان مي‌دهند.

من هوپر را در هتلي در ليون ملاقات كردم، جايي كه او در “خانم هايد” بازي كرد، برداشتي تازه و آزاد از “مورد عجيب دكتر جكيل و آقاي هايد” و پنجمين فيلم او در سال 2016. او لباس راحتي پوشيده بود، شلوار جين و تي شرت پوشيده بود. به سمت اتاقش رفتم پا جاي پايش گذاشتم – يا بهتر بگويم فرار كردم. روي مبل قرمز رنگ اتاق نشست. در هنگام نشستن، انرژي ساطع مي كرد، مانند الكترون هايي كه به دور يك هسته قوي مي چرخند. ما صحبتي را درباره “او” آغاز كرديم و هوپر در مورد سبك بازي خود ميشل صحبت كرد. او مي‌گويد: «زماني كه كار مي‌كردم، نمي‌دانستم اين شخصيت كيست، اما فكر مي‌كنم اين ماده از آن ساخته شده است. اين يك سوء تفاهم كامل از شخصيت هوپر بود كه توانست از تبديل شدن ميشل به يك كاريكاتوريست جلوگيري كند. هوپر گفت كه اين كار موثر بود زيرا “مطمئن نيستم كه ميشل چيزي را قبول كند. رفتار او طبيعي و معقول است. او تقريباً نابينا بود.

آنچه كارگردانان در مورد هوپر دوست دارند – و او به بازيگر بودن خود افتخار مي كند – توانايي او در انتقال پيچيدگي اخلاقي به شيوه اي بسيار خاص است. ميشل، پس از تجاوز جنسي، سرانجام نقاب خود را آزاد كرد. روز بعد وقتي مرد را مي بيند، نگران و وحشت زده به نظر نمي رسد. او هوشيار و مراقب و در عين حال آرام است. هوپر در نقش ميشل و بسياري از نقش هاي ديگر مي تواند خودآگاهي را نشان دهد. او طوري به نظر مي رسد كه گويي خودش را همزمان مي بيند كه ما تماشاگران او را مي بينيم. ورهوون گفت: «زيبايي ايزابل همين است. هنگام ايفاي نقش آن را مي يابد و از شنيدن آن ترسي ندارد. من فكر مي كنم هميشه يك راز در بازي او وجود دارد. من هرگز نديده بودم كه يك بازيگر زن يا مرد اينقدر به فيلمي اضافه كند كه در فيلمنامه نباشد.»

ورهوفن گفت آخرين نمايشي كه آنها برگزار كردند زماني بود كه ميشل در اتاق كاركنان شركت بازي هاي ويديويي خود نشسته بود و تقريباً همه آنها مردان جوان بودند و آنها را رهبري مي كردند. او از خشونت جنسي بين يك هيولا و يك زن شكايت مي كند و او را بسيار محتاط مي خواند. به محض توقف حركت دوربين، هوپر روي زمين افتاد و طوري پيچيد كه انگار از پيله شخصيتش بيرون مي آيد. همه آنجا شوكه شده بودند. من هرگز چنين چيزي نديده ام، “ورهوون گفت. انگار يك نسل كشي در كار بود.

ورهوفن هاپر را يك «بازيگر ناب برشتي» توصيف مي‌كند، زيرا او از تماشاگر فاصله مي‌گيرد، بدون اينكه بخواهد فريب دهد يا به دنبال همدردي او باشد. اين معياري است كه حاكمان و مخاطبان اروپايي آن را پذيرفته اند، اما ممكن است براي مردم آمريكا عجيب به نظر برسد. با اين حال، هوپر كارهاي مهمي در ايالات متحده انجام داده است، به ويژه در «دروازه بهشت» مايكل چيمينو، كه اكنون تبديل به يك كالت كلاسيك شده است، و ديويد هيو «قلب من هاكبي است». راسل كه مي توان او را پاسخي طنز به نقش شكنجه شده اش در «معلم پيانو» دانست.

هوپر كه نامزد اسكار بهترين بازيگر زن شد و براي بازي در نقش “او” برنده جايزه گلدن گلوب شد، عاشق سينماي آمريكاست، اما مي‌داند كه تنها حساسيتش فرانسوي است. او گفت: “گاهي اوقات من يك طرح آمريكايي را مي بينم و به خودم مي گويم: “آنها يك چيز را پرت مي كنند، يك چيز.” گوش دادن به يك چهره خالي و بي احساس يعني چه؟” و دوست دختر جديدش در پنجره اتوبوس در پاريس هوپر هم مثل ناتالي با تعجب مي خندد.

از هنسن-لو پرسيدم كه به نظر او چه چيزي مي تواند هوپر را در حرفه انتخابي اش راهنمايي كند. او گفت: “ايزابل معتاد است – او معتاد است.” شما خود را كاملاً در اين نقش قرار مي دهيد، در آن گم مي شويد تا اگر زنده هستيد احساس بهتري داشته باشيد.»

هوپر به مخفي كاري اش معروف است – او با رسانه ها در مورد چيزي غير از فيلم هايش صحبت نمي كند – و اگر ارتباطي بين زندگي نامه او و نقش هايي كه انتخاب مي كند وجود داشته باشد، اين تنها چيزي است كه او مي داند. او در محيطي ممتاز خارج از پاريس بزرگ شد. او كوچكترين فرزند از پنج فرزند بود. مادرش او را تشويق كرد كه بازيگر شود و وقتي ايزابل 14 ساله بود، او را در يك استوديو موسيقي ثبت نام كرد. پدرش دفاعيه اي كرد، شوخي كه هوپر را پذيرفت. او گفت: “هر خانواده رازهاي خاص خود را دارد، اما، بله، گاهي اوقات ما گاوصندوق هاي كوچكي را به عنوان هديه كريسمس دريافت مي كنيم.” آنها مانند مينياتور بودند.

او و شريك زندگي اش، تهيه كننده و كارگردان رونالد چاما، سه فرزند دارند. دختر آنها، لوليتا چاما، اكنون بازيگر است و هوپر دو ستاره با او دارد. او گفت: “رابطه ما قوي تر از رابطه افسانه اي است.” وقتي براي اولين بار با هم بازي كرديم، واقعاً نمي توانستيم آن را باور كنيم. خنديديم. ما نمي توانستيم به عنوان بازيكن عمل كنيم. بعد ما آمديم. لازم بود. “

از هوپر كه در اين نمايش نقش ماديا را بازي مي كرد پرسيدم بازي در نقش يك جادوگر اسطوره اي يوناني كه بچه هايش را مي كشد و شب با خانواده اش به خانه بازمي گردد چه حسي دارد؟ او لبخندي زد و به ياد آورد كه چگونه نقش قديمي را در جشنواره آوينيون بازي كرده بود، زماني كه كوچكترين پسرش، آنجلو، هنوز جوان بود. و آنجلو كلمات “aidez-moi” – “به من كمك كن” در فرانسه – را با “Médée” – كلمه فرانسوي مدها اشتباه گرفت. هوپر گفت: «اين بيشتر از فرويدي است.

در گفتگوي ما، هوپر علاقه زيادي به صحبت در مورد نقش هاي خود داشت، به خصوص شخصيت هايي كه در مكان هاي بسيار تاريك سفر مي كنند. او گفت كه نقشه ها او را تغيير نمي دهند، اما او احساس جالبي مي كند. هوپر انگشتان پاهايش را بالاي سر و سپس روي انگشتان پا بلند كرد و گفت: “من از ريشه موهايم تا انگشتان پايم يك بازيكن هستم. من دقيقا مي دانم كه رنج كشيدن در يك شخصيت، متنفر بودن از يك شخصيت، عشق ورزيدن به چه معناست. با اين حال، به عنوان يك بازيگر، اين كاملا متفاوت است.” و اينكه تماشاگر از آن رنج مي برد، اما از آن لذت مي برد.”

منبع: نيويورك تايمز (راشل دوناديو)

اين فيلم را در نماوا ببينيد